Spis treści
- Wybrane produkty lecznicze dopuszczone do obrotu w RP zawierające metforminę
- Wskazania do stosowania metforminy
- Dawkowanie metforminy
- Przeciwskazania do stosowania metforminy
- Specjalne ostrzeżenia i środki ostrożności dotyczące stosowania metforminy
- Interakcje metforminy z innymi substancjami czynnymi
- Interakcje metforminy z alkoholem
- Wpływ metforminy na prowadzenie pojazdów
- Inne rodzaje interakcji
- Wpływ metforminy na ciążę
- Wpływ metforminy na laktację
- Wpływ metforminy na płodność
- Skutki uboczne
- Objawy przedawkowania metforminy
- Mechanizm działania metforminy
- Wchłanianie metforminy
- Dystrybucja metforminy
- Metabolizm metforminy
- Wydalanie metforminy
Wybrane produkty lecznicze dopuszczone do obrotu w RP zawierające metforminę
-
Glucophage XR, 1000 mg, tabletki o przedłużonym uwalnianiu, 60 szt.
tabletka
37,21 zł
-
Glucophage XR, 750 mg, tabletki o przedłużonym uwalnianiu, 60 szt.
tabletka
28,12 zł
-
Glucophage XR, 500 mg, tabletki o przedłużonym uwalnianiu, 60 szt.
tabletka
18,87 zł
-
Glucophage, 1000 mg, tabletki powlekane, 60 szt.
tabletka
18,49 zł
-
Glucophage, 500 mg, tabletki powlekane, 30 szt.
tabletka
5,91 zł
-
Siofor 1000, 1000 mg, tabletki powlekane, 120 szt.
tabletka
30,60 zł
-
Metformax, 500 mg, tabletki, 60 szt.
metformina, tabletka, cukrzyca
10,54 zł
-
Glucophage XR, 750 mg, tabletki o przedłużonym uwalnianiu, 30 szt.
tabletka
13,67 zł
-
Metformax SR, 750 mg, tabletki o przedłużonym uwalnianiu, 60 szt.
metformina, tabletka, cukrzyca
22,57 zł
-
Glucophage, 1000 mg, tabletki powlekane, 30 szt.
tabletka
See AlsoCiprofloksacyna - dawkowanie, zastosowanie, opis lekuParacetamol DOZ tabletki - działanie, dawkowanie, cena, refundacjaCipronex 500 mg - ulotka, dawkowanie, skutki uboczne, lekAzitroLEK 500 tabletki powlekane - działanie, dawkowanie, cena, refundacja8,63 zł
-
Avamina SR, 1000 mg, tabletki o przedłużonym uwalnianiu, 60 szt.
tabletka
32,48 zł
-
Siofor 850, 850 mg, tabletki powlekane, 120 szt.
tabletka
26,59 zł
-
Symformin XR, 1000 mg, tabletki o przedłużonym uwalnianiu, 60 szt.
metformina, tabletka, cukrzyca
29,21 zł
-
Glucophage 850 mg, tabletki powlekane, 60 szt.
tabletka
13,94 zł
-
Siofor 500, 500 mg, tabletki powlekane, 120 szt.
tabletka
16,17 zł
-
Siofor 1000, 1000 mg, tabletki powlekane, 90 szt.
tabletka
23,56 zł
-
Avamina SR, 750 mg, tabletki o przedłużonym uwalnianiu, 60 szt.
metformina, tabletka, cukrzyca
24,11 zł
-
Glucophage XR, 1000 mg, tabletki o przedłużonym uwalnianiu, 30 szt.
tabletka
25,99 zł
-
Symformin XR, 750 mg, tabletki o przedłużonym uwalnianiu, 60 szt.
metformina, tabletka, cukrzyca
22,16 zł
-
Glucophage XR, 500 mg, tabletki o przedłużonym uwalnianiu, 30 szt.
tabletka
9,32 zł
Wskazania do stosowania metforminy
Metformina jest stosowana w leczeniu cukrzycy typu 2. Wskazana jest przede wszystkim u pacjentów z nadwagą. Metforminę stosuje się również u chorych, którzy mają stan przedcukrzycowy, aby zapobiec rozwojowi schorzenia. W czasie terapii substancją czynną pacjent powinien zachować odpowiednią dietę oraz podejmować aktywność fizyczną.
Dawkowanie metforminy
Metforminę stosuje się doustnie.
Dawka stosowana w leczeniu zależna od jednostki chorobowej, wieku, chorób towarzyszących (zaburzona czynność nerek).
Dawki zwykle stosowane (dobowe) u osób dorosłych: od 500 mg do 3000 mg.
Leczenie metforminą powinno być rozpoczynane od mniejszych dawek.
Przeciwskazania do stosowania metforminy
Przeciwwskazaniem są nadwrażliwość na metforminę, ciężka niewydolność nerek oraz wszystkie stany, które mogą zaburzać pracę nerek (zakażenia, wstrząs, odwodnienie). Wśród przeciwwskazań można wyróżnić również alkoholizm, zatrucie alkoholem, niewydolność wątroby i podanie donaczyniowe środka kontrastowego z jodem. Metforminy nie wolno przyjmować także jeśli u chorego wystąpi kwasica metaboliczna (na przykład kwasica ketonowa, mleczanowa lub cukrzycowa) oraz przedśpiączkowy stan cukrzycowy. Przeciwwskazaniem jest też każde schorzenie, które powoduje hipoksję tkanek (na przykład wstrząs, niewydolność oddechowa, niewydolność serca, zawał mięśnia sercowego).
Specjalne ostrzeżenia i środki ostrożności dotyczące stosowania metforminy
Przed rozpoczęciem leczenia, pacjent powinien zostać poinformowany o ryzyku wystąpienia kwasicy mleczanowej, która objawia się skurczami mięśni, dusznością, bólami brzucha i hipotermią, a następnie może dojść do śpiączki. W takim przypadku należy odstawić metforminę i zgłosić się do lekarza.
Jeśli chory przyjmuje metforminę, powinien mieć oznaczany współczynnik przesączenia kłębuszkowego (GFR). U pacjentów z prawidłową czynnością nerek takie badanie powinno być wykonywane minimum 1 raz do roku, a u osób z upośledzoną funkcją i w podeszłym wieku minimum 2 razy do roku.
Metforminę należy stosować ostrożnie u dzieci w wieku od 10 lat do 12 lat i wnikliwie obserwować pod kątem przebiegu dojrzewania i wzrostu.
Metformina powinna być przyjmowana przez pacjenta w połączeniu z zachowaniem odpowiedniej diety, aktywności fizycznej oraz należy wykonywać rutynowe badania laboratoryjne związane z poziomem cukru we krwi.
Jeśli planowany jest zabieg chirurgiczny w znieczuleniu wewnątrzoponowym, podpajęczynówkowym lub ogólnym, to należy zaprzestać przyjmowania metforminy przez operacją oraz 48 godzin po niej (chyba, że na przykład czynność nerek nie pozwala na wznowienie leczenia).
Interakcje metforminy z innymi substancjami czynnymi
Jednoczesne przyjmowanie substancji czynnych nasila działanie metforminy.
Substancja czynna: | Grupa farmakoterapeutyczna: |
---|---|
Tedizolid (Tedizolid) | antybiotyki - INNE |
W związku z tym, że chlormadinon zwiększa stężenie glukozy we krwi, może być konieczna modyfikacja dawki metforminy.
Substancja czynna: | Grupa farmakoterapeutyczna: |
---|---|
Chlormadinon (Chlormadinone) | progesteron i gestageny |
Jednoczesne przyjmowanie substancji czynnych osłabia działanie metforminy.
Substancja czynna: | Grupa farmakoterapeutyczna: |
---|---|
Dienogest (Dienogest) | progestageny |
Jednoczesne przyjmowanie substancji czynnych osłabia działanie metforminy.
Substancja czynna: | Grupa farmakoterapeutyczna: |
---|---|
Drospirenon (Drospirenone) | progestageny |
Jednoczesne przyjmowanie substancji czynnych osłabia działanie metforminy.
Substancja czynna: | Grupa farmakoterapeutyczna: |
---|---|
Etonogestrel (Etonogestrel) | progestageny |
W związku z tym, że formoterol zwiększa stężenie glukozy we krwi, może być konieczna modyfikacja dawki metforminy.
Substancja czynna: | Grupa farmakoterapeutyczna: |
---|---|
Formoterol (Formoterol) | agoniści receptorów beta-2 adrenergicznych |
Jednoczesne przyjmowanie substancji czynnych nasila działanie metforminy.
Substancja czynna: | Grupa farmakoterapeutyczna: |
---|---|
Kwas tioktynowy (kwas alfa-liponowy) (Thioctic acid) | środki stosowane w zaburzeniach trawienia i metabolizmu - enzymy |
Jednoczesne przyjmowanie substancji czynnych osłabia działanie metforminy.
Substancja czynna: | Grupa farmakoterapeutyczna: |
---|---|
Lewonorgestrel (Levonorgestrel) | progestageny |
Jednoczesne przyjmowanie substancji czynnych osłabia działanie metforminy.
Substancja czynna: | Grupa farmakoterapeutyczna: |
---|---|
Medroksyprogesteron (Medroxyprogesterone) | progestageny |
W związku z tym, że cerytynib zwiększa stężenie glukozy we krwi, może być konieczna modyfikacja dawki metforminy.
Substancja czynna: | Grupa farmakoterapeutyczna: |
---|---|
Cerytynib (Ceritinib) | inhibitory kinazy białkowej |
Jednoczesne przyjmowanie substancji czynnych osłabia działanie metforminy.
Substancja czynna: | Grupa farmakoterapeutyczna: |
---|---|
Norgestimat (Norgestimate) | progesteron i gestageny |
W związku z tym, że olodaterol zwiększa stężenie glukozy we krwi, może być konieczna modyfikacja dawki metforminy.
Substancja czynna: | Grupa farmakoterapeutyczna: |
---|---|
Olodaterol (Olodaterol) | agoniści receptorów beta-2 adrenergicznych |
W związku z tym, że prochlorperazyna zwiększa stężenie glukozy we krwi, może być konieczna modyfikacja dawki metforminy.
Substancja czynna: | Grupa farmakoterapeutyczna: |
---|---|
Prochlorperazyna (Prochlorperazine) | neuroleptyki klasyczne - pochodne fenotiazyny |
W związku z tym, że progesteron zwiększa stężenie glukozy we krwi, może być konieczna modyfikacja dawki metforminy.
Substancja czynna: | Grupa farmakoterapeutyczna: |
---|---|
Progesteron (Progesterone) | progesteron i gestageny |
W związku z tym, że temsyrolimus zwiększa stężenie glukozy we krwi, może być konieczna modyfikacja dawki metforminy.
Substancja czynna: | Grupa farmakoterapeutyczna: |
---|---|
Temsyrolimus (Temsirolimus) | inne leki przeciwnowotworowe |
Metoprolol może nasilać działanie metforminy i maskować pierwsze objawy niskiego stężenia glukozy we krwi.
Substancja czynna: | Grupa farmakoterapeutyczna: |
---|---|
Metoprolol (Metoprolol) | antagoniści receptorów beta-1 i beta-2 adrenergicznych |
W wyniku jednoczesnego przyjmowania substancji czynnych może dochodzić do zmian stężenia glukozy we krwi.
Substancja czynna: | Grupa farmakoterapeutyczna: |
---|---|
Furosemid (Furosemide) | leki moczopędne, diuretyk - pętlowe |
Jednoczesne przyjmowanie substancji czynnych osłabia działanie metforminy.
Substancja czynna: | Grupa farmakoterapeutyczna: |
---|---|
Indapamid (Indapamide) | sulfonamidy |
Jednoczesne przyjmowanie substancji czynnych osłabia działanie metforminy.
Substancja czynna: | Grupa farmakoterapeutyczna: |
---|---|
Klopamid (Clopamide) | leki moczopędne, diuretyk - tiazydy i tiazydopodobne |
Jednoczesne przyjmowanie substancji czynnych nasila działanie metforminy.
Substancja czynna: | Grupa farmakoterapeutyczna: |
---|
W związku z tym, że atazanawir zwiększa stężenie glukozy we krwi, może być konieczna modyfikacja dawki metforminy.
Substancja czynna: | Grupa farmakoterapeutyczna: |
---|---|
Atazanawir (Atazanavir) | innesubstancje przeciwwirusowe działające bezpośrednio na wirusy |
Jednoczesne przyjmowanie substancji czynnych osłabia działanie metforminy.
Substancja czynna: | Grupa farmakoterapeutyczna: |
---|---|
Beklometazon (Beclomethasone) | glikokortykosteroidy |
Jednoczesne przyjmowanie substancji czynnych osłabia działanie metforminy.
Substancja czynna: | Grupa farmakoterapeutyczna: |
---|---|
Betametazon (Betamethasone) | glikokortykosteroidy |
Jednoczesne przyjmowanie substancji czynnych nasila działanie metforminy.
Substancja czynna: | Grupa farmakoterapeutyczna: |
---|---|
Biktegrawir (Bictegravir) | innesubstancje przeciwwirusowe działające bezpośrednio na wirusy |
Jednoczesne przyjmowanie substancji czynnych nasila działanie metforminy.
Substancja czynna: | Grupa farmakoterapeutyczna: |
---|---|
Ciprofibrat (Ciprofibrate) | fibraty |
Jednoczesne przyjmowanie substancji czynnych osłabia działanie metforminy.
Substancja czynna: | Grupa farmakoterapeutyczna: |
---|---|
Deksametazon (Dexamethasone) | glikokortykosteroidy |
Jednoczesne przyjmowanie substancji czynnych nasila działanie metforminy.
Substancja czynna: | Grupa farmakoterapeutyczna: |
---|---|
Digoksyna (Digoxin) | glikozydy nasercowe |
Jednoczesne przyjmowanie substancji czynnych nasila działanie metforminy.
Substancja czynna: | Grupa farmakoterapeutyczna: |
---|---|
Dolutegrawir (Dolutegravir) | innesubstancje przeciwwirusowe działające bezpośrednio na wirusy |
Jednoczesne przyjmowanie substancji czynnych nasila działanie metforminy.
Substancja czynna: | Grupa farmakoterapeutyczna: |
---|---|
Fenofibrat (Fenofibrate) | fibraty |
Jednoczesne przyjmowanie substancji czynnych osłabia działanie metforminy.
Substancja czynna: | Grupa farmakoterapeutyczna: |
---|---|
Hydrokortyzon (Hydrocortisone) | glikokortykosteroidy |
W związku z tym, że indakaterol zwiększa stężenie glukozy we krwi, może być konieczna modyfikacja dawki metforminy.
Substancja czynna: | Grupa farmakoterapeutyczna: |
---|---|
Indakaterol (Indacaterol) | agoniści receptorów beta-2 adrenergicznych |
Jednoczesne przyjmowanie substancji czynnych nasila działanie metforminy.
Substancja czynna: | Grupa farmakoterapeutyczna: |
---|---|
Izawukonazol (Isavuconazole) | przeciwgrzybicze pochodne triazolu |
W związku z tym, że izoniazyd zwiększa stężenie glukozy we krwi, może być konieczna modyfikacja dawki metforminy.
Substancja czynna: | Grupa farmakoterapeutyczna: |
---|---|
Izoniazyd (Isoniazid) | substancje stosowane w leczeniu gruźlicy |
Jednoczesne przyjmowanie substancji czynnych nasila działanie metforminy.
Substancja czynna: | Grupa farmakoterapeutyczna: |
---|---|
Kobicystat (Cobicistat) | inhibitory proteazy HIV |
Jednoczesne przyjmowanie substancji czynnych nasila działanie metforminy.
Substancja czynna: | Grupa farmakoterapeutyczna: |
---|---|
Metamizol (Metamizole) | NLPZ hamujące nieswoiście COX-1 i COX-2 oraz paracetamol |
Jednoczesne przyjmowanie substancji czynnych osłabia działanie metforminy.
Substancja czynna: | Grupa farmakoterapeutyczna: |
---|---|
Arypiprazol (Aripiprazol) (Aripiprazole) | neuroleptyki atypowe |
Jednoczesne przyjmowanie substancji czynnych osłabia działanie metforminy.
Substancja czynna: | Grupa farmakoterapeutyczna: |
---|---|
Asenapina (Asenapine) | neuroleptyki atypowe |
W związku z tym, że budezonid zwiększa stężenie glukozy we krwi, może być konieczna modyfikacja dawki metforminy.
Substancja czynna: | Grupa farmakoterapeutyczna: |
---|---|
Budezonid (Budesonide) | glikokortykosteroidy |
W związku z tym, że efedryna zwiększa stężenie glukozy we krwi, może być konieczna modyfikacja dawki metforminy.
Substancja czynna: | Grupa farmakoterapeutyczna: |
---|---|
Efedryna (Ephedrine) | agoniści receptorów alfa- i beta-adrenergicznych |
Jednoczesne przyjmowanie substancji czynnych osłabia działanie metforminy.
Substancja czynna: | Grupa farmakoterapeutyczna: |
---|---|
Klozapina (Clozapine) | neuroleptyki atypowe |
Jednoczesne przyjmowanie substancji czynnych osłabia działanie metforminy.
Substancja czynna: | Grupa farmakoterapeutyczna: |
---|---|
Kwetiapina (Quetiapine) | neuroleptyki atypowe |
Jednoczesne przyjmowanie substancji czynnych osłabia działanie metforminy.
Substancja czynna: | Grupa farmakoterapeutyczna: |
---|---|
Lewotyroksyna (Levothyroxine (sodium)) | hormony tarczycy |
Jednoczesne przyjmowanie substancji czynnych nasila działanie metforminy.
Substancja czynna: | Grupa farmakoterapeutyczna: |
---|---|
Norfloksacyna (Norfloxacin) | fluorochinolony |
Jednoczesne przyjmowanie substancji czynnych osłabia działanie metforminy.
Substancja czynna: | Grupa farmakoterapeutyczna: |
---|---|
Olanzapina (Olanzapine) | neuroleptyki atypowe |
W związku z tym, że prednizolon zwiększa stężenie glukozy we krwi, może być konieczna modyfikacja dawki metforminy.
Substancja czynna: | Grupa farmakoterapeutyczna: |
---|---|
Prednizolon (Prednisolone) | glikokortykosteroidy |
W związku z tym, że prednizon zwiększa stężenie glukozy we krwi, może być konieczna modyfikacja dawki metforminy.
Substancja czynna: | Grupa farmakoterapeutyczna: |
---|---|
Prednizon (Prednisone) | glikokortykosteroidy |
Jednoczesne przyjmowanie substancji czynnych osłabia działanie metforminy.
Substancja czynna: | Grupa farmakoterapeutyczna: |
---|---|
Rysperydon (Risperidone) | neuroleptyki atypowe |
W związku z tym, że salmeterol zwiększa stężenie glukozy we krwi, może być konieczna modyfikacja dawki metforminy.
Substancja czynna: | Grupa farmakoterapeutyczna: |
---|---|
Salmeterol (Salmeterol) | agoniści receptorów beta-2 adrenergicznych |
Jednoczesne przyjmowanie substancji czynnych nasila działanie metforminy.
Substancja czynna: | Grupa farmakoterapeutyczna: |
---|---|
Topiramat (Topiramate) | inne leki przeciwpadaczkowe |
Jednoczesne przyjmowanie substancji czynnych osłabia działanie metforminy.
Substancja czynna: | Grupa farmakoterapeutyczna: |
---|---|
Zyprazydon (Ziprasidone) | neuroleptyki atypowe |
Jednoczesne przyjmowanie substancji czynnych może prowadzić do wzrostu kwasu mlekowego we krwi.
Substancja czynna: | Grupa farmakoterapeutyczna: |
---|---|
Zonisamid (Zonisamide) | inne leki przeciwpadaczkowe |
Interakcje metforminy z alkoholem
Jednoczesne spożycie alkoholu i metforminy może prowadzić do wystąpienia kwasicy mleczanowej. Zatrucie organizmu alkoholem nasila się, jeśli pacjent ma dodatkowo zaburzenia czynności wątroby, jest niedożywiony lub głodzi się.
Wpływ metforminy na prowadzenie pojazdów
Metformina nie powoduje objawów wpływających na zdolność prowadzenia pojazdów i obsługiwania maszyn. Jeśli jednak substancja czynna zostanie połączona na przykład z insuliną, pochodnymi sulfonylomocznika lub meglitynidami, wówczas może dojść u pacjenta do hipoglikemii. Zaleca się wtedy zachowanie ostrożności.
Inne rodzaje interakcji
W wyniku jednoczesnego przyjmowania metforminy i preparatów zawierających żeń–szeń może dojść u pacjenta do nadmiernego obniżenia stężenia glukozy we krwi. Żeń–szeń nasila działanie przeciwcukrzycowe substancji czynnej.
Wpływ metforminy na ciążę
Badania kliniczne dotyczące wpływu metforminy na ciążę są bardzo ograniczone. Dane związane z badaniami na zwierzętach nie wykazały, aby substancja czynna miała taki negatywny wpływ. Jednakże nie zaleca się stosowania metforminy w ciąży.
Wpływ metforminy na laktację
Metformina jest obecna w mleku kobiecym. W związku z tym, że dane mówiące o tym, jaki jest wpływ metforminy na dziecko karmione piersią są ograniczone, nie zaleca się jej stosowania w okresie laktacji.
Wpływ metforminy na płodność
Brak danych klinicznych dotyczących płodności podczas stosowania metforminy. Dane związane z badaniami na samicach i samcach szczurów nie wykazały zmniejszenia płodności (dotyczy dawek większych niż te stosowane u ludzi).
Skutki uboczne
- biegunka
- nudności
- wymioty
- ból brzucha
- utrata apetytu
- zaburzenia smaku
- pokrzywka
- rumień
- świąd
- kwasica mleczanowa
- działania niepożądane ze strony wątroby
- zmniejszenie wchłaniania witaminy B12 ze spadkiem jej stężenia w surowicy
Działania niepożądane zostały podzielone ze względu na częstotliwość występowania u pacjentów. (Klasyfikacja MdDRA)
- Bardzo często
- (≥1/10)
- Często
- (≥1/100 do <1/10)
- Niezbyt często
- (≥1/1000 do <1/100)
- Rzadko
- (≥1/10 000 do < 1/1000)
- Bardzo rzadko
- (<1/10 000)
- Częstość nieznana
- Nie można ocenić na podstawie dostępnych danych
Objawy przedawkowania metforminy
W zależności od przyjętej dawki metforminy może wystąpić kwasica mleczanowa, będąca stanem zagrożenia życia dla chorego i wymagająca jego hospitalizacji.
Mechanizm działania metforminy
Podstawą mechanizmu działania metforminy jest nasilenie procesu glikolizy beztlenowej. Powoduje to zmniejszenie biosyntezyadenozyno–5′–trifosforanu (ATP), co w zależności od narządu wpływa na zmniejszenie glikemii. I tak też hamując glukoneogenezę i glikogenolizę, substancja czynna obniża wątrobową produkcję glukozy. Poza tym uwrażliwiając tkanki obwodowe na insulinę , poprawia wychwyt i zużycie glukozy. Ogranicza również jelitowe wchłanianie glukozy. Metformina pobudza syntezę glikogenu, która odbywa się wewnątrz komórki. Zwiększa również zdolność transportu glukozy przez błonowe transportery glukozy (GLUT). Substancja czynna posiada także korzystny wpływ na metabolizm lipidów (zmniejsza stężenie cholesterolu całkowitego, cholesterolu LDL i triglicerydów).
Wchłanianie metforminy
Metformina częściowo wchłania się z przewodu pokarmowego. Stężenie maksymalne związku osiągane jest po około 2,5 godzinach. Pokarm opóźnia wchłanianie substancji czynnej, ale znaczenie tego zjawiska nie zostało do końca poznane.
Dystrybucja metforminy
Metformina ulega szybkiej dystrybucji w narządach wewnętrznych. Substancja czynna wnika do wnętrza erytrocytów. Związek nie wiąże się z białkami osocza. Średnia objętość dystrybucji wynosi od 63 l do 276 l.
Metabolizm metforminy
W wyniku badań nad metabolizmem metforminy u ludzi stwierdzono, że substancja czynna wydalana jest w formie niezmienionej. Brak jakichkolwiek metabolitów w organizmie człowieka. Podsumowując, związek nie podlega przemianom w ustroju człowieka.
Wydalanie metforminy
Wydalanie metforminy odbywa się z moczem na drodze przesączenia kłębuszkowego oraz w kanalikach. Część dawki wydalana jest także z kałem. Okres półtrwania substancji czynnej wynosi od około 3 godzin do 6,5 godzin. U osób z niewydolnością nerek okres półtrwania może ulegać wydłużeniu.